Amerika kıtasında doğal olarak yetişen ve bu bölgede en popüler bitkiler arasında yer alan ekinezya kıta yerlileri tarafından kullanılmış ve günümüzde halen çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan şifalı bir bitkidir. Adı, şeklinden dolayı Yunanca dikenli kirpi anlamına gelen “ecinos”tan türetilmiştir.
Ekinezyanın çiçeği, yaprakları ve kökü kullanılabilir. En sık kullanıldığı durumlar enfeksiyonlara karşı ve grip gibi bulaşıcı hastalıklara karşıdır.
Ekinezya kırmızı ayçiçeği, Brauneria angustifolia, Brauneria pallida, tarak çiçeği, Kansas otu, kirpi çiçeği, Hint başı ve koni çiçeği olarak da bilinir.
- Soğuk algınlığına karşı iyi gelir
- Ekinezya çayının antiseptik özelliği vardır
- Boğaz ağrısına iyi gelir
- Kuru öksürüğü geçirir
- Boğaz şişkinliğini alır
- Kas ve eklem ağrılarına iyi gelir
- Kansere karşı korunma amacıyla kullanılır
- Basur tedavisinde kullanılır
- Ateş düşürücüdür
- Orta dereceli enfeksiyonların tedavisinde kullanılır
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- İdrar yolu enfeksiyonlarına karşı kullanılır
- Saman nezlesine iyi gelir
- Migren nedeniyle oluşan baş ağrısını hafifletir
- Alerji belirtilerini hafifletir
Ekinezya Çayı Nasıl Hazırlanır?
Çiçeği ve yaprakları kullanılsa da en etkili ve faydalı ekinezya çayı bitkinin kökünden yapılır. Çayı hazırlamak için taze ekinezya kökü kullanacaksanız çeyrek kap kökün üstüne 1 kap kaynar su ekleyebilirsiniz. Kuru ekinezya kökü kullanacaksanız 1 kap suya 1-2 çay kaşığı ekinezya eklemeniz yeterli olacaktır. Her iki durumda da çayın iyice demlenmesi için demliğin kapağı kapalı halde 5-10 dakika bekleyin. Soğuk algınlığını daha hızlı geçirmek istiyorsanız ekinezya çayını sıcak içmeniz tavsiye edilir.
Kökü bitkinin faydalarını en çok alabileceğiniz kısmı olmakla birlikte ekinezya kökünden hazırlayacağınız çayın tadı biraz acı olabilir. Tat vermek için bal, limon suyu veya 1-2 ince dilim zencefil katabilirsiniz. Ya da çayın tatlı olması için kök yerine yapraklarından hazırlayabilirsiniz.
Tavsiye edilen dozaj günde 1-2 çay kaşığı kurutulmuş kökle hazırladığınız ekinezya çayını 3 defa öğünler arası tüketmenizdir. Yani günde toplam 3-6 çay kaşığı kurutulmuş ekinezyadan hazırlanmış 3 bardaktan fazla içmemelisiniz. 7-10 gün arası düzenli olarak içtikten sonra 2 hafta ara vermelisiniz.
Ekinezyanın Sağlığa Faydaları
Ekinezya vücutta enfeksiyonlarla savaşan kimyasalların salgılanmasını tetikler ve bu sayede grip başta olmak üzere virüs yoluyla bulaşan hastalıkların tedavisinde etkilidir. Bilimsel araştırma sayısı yetersiz olmakla birlikte geleneksel olarak bağışıklık sistemini güçlendirmek için tavsiye edilmektedir. Ekinezya özü içeren kremlerin egzama, mantar gibi cilt hastalıklarının tedavisinde etkili olduğu bilinmektedir.
Ekinezya çayı içmek A, B kompleks ve E vitaminleri ile kalsiyum, magnezyum, demir, potasyum ve sodyum gibi mineralleri için iyi bir kaynak olduğundan sizi dinç tutacaktır.
Bazı laboratuvar çalışmaları ekinezyanın eklem ve kas ağrılarını dindirme, migren ağrılarını hafifletme ve iltihabı azaltmak için bazı aktif bileşenlere sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Çay formunda ya da harici krem olarak kullanıldığında idrar yolu enfeksiyonları, Candida (vajinal mantar) enfeksiyonları, kulak enfeksiyonları (otitis media olarak da bilinen), ayak mantarı, sinüzit, saman nezlesi (alerjik rinit de denir) gibi hastalıklara iyi gelmektedir.
Ekinezyanın Tarihi
Tarihte ilk defa Kuzey Amerika kıtasında Kızılderililer tarafından enfeksiyonları ve açık yaraları tedavi etmek için kullanılan ekinezya bitkisi zamanla popülerleşerek kızıl, frengi, sıtma, kan zehirlenmesi ve difteri tedavisinde kullanılmaya başlanmış. Amerika kıtasında antibiyotik bulunana kadar, özellikle 18. ve 19. yüzyıllarda en popüler bitkiydi.
20. yüzyılda insanların bitkisel ve alternatif tedavi yöntemlerine yönelmesiyle birlikte tekrar kullanılmaya başlanan ekinezya son yıllarda pek çok uzman tarafından özellikle bağışıklık sistemini güçlendirmek için tavsiye edilmektedir. Tarihten günümüze en sık tüketim şekli köklerinden hazırlanan çaydır.
Ekinezyanın Yan Etkileri
Bağışıklık sistemi hastalıkları, HIV ya da AIDS, tüberküloz veya multipl skleroz gibi hastalıkları bulunan kişilerin ekinezya kullanmaya başlamadan önce doktora danışması gerekir. Az görülmekle birlikte ekinezya bazı insanlarda alerjik reaksiyonlara neden olabilmektedir. Astımı olanlar, papatya ve diğer çiçeklere alerjisi bulunanlar ekinezya kullanmadan önce doktor tavsiyesine başvurmalıdır. Ekinezya alerjisi ciltte hafif döküntüden hayati tehlike yaratan anafilaksi’ye kadar farklı şekillerde ortaya çıkabilir.