Çok dallı çalı formunda bir bitki olan funda yıl boyu yeşildir (kış aylarında rengi matlaşır ve sarıya çalar) ve iğneye benzer minyatür yaprakları vardır. Çiçeği pembe ve mor arası olan funda genellikle yaz aylarında çiçek açar. Çiçeklerinin rengi nedeniyle dekoratif ve peyzaj tamamlayıcı bir bitki olarak kullanılır.
Birkaç Akdeniz adası hariç Avrupa’nın büyük bölümünde, Rusya, Asya’nın bir bölümünde ve Kuzey Amerika’nın Atlantik kıyısında doğal olarak yetişir. Bataklık kenarlarında ve dağ yamaçlarında bulunabilir, hafif asidik toprağı ve güneş ışığını sever.
Botanik adı Calluna vulgaris olan funda çiçeği süpürgeotu olarak da bilinir. Bitki her ne kadar güzel çiçekleri için dekoratif bir bitki olarak popülerlik kazanmış olsa da yüzyıllardır yaşlılığın etkilerinin azaltılmasından cildi güzelleştirmeye kadar pek çok farklı amaçlarla kullanılmıştır. Funda Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim aylarında toplanarak kurutulur. Bitki çok uzun ömürlüdür ve 50 yıla kadar yaşayabilmektedir.
- İdrar yolu hastalıklarının tedavisine yardımcı olur
- Sistit tedavisinde kullanılır
- Böbrekleri temizler
- Mesane problemlerinde kullanılır
- Romatizma tedavisinde kullanılır
- Gut tedavisinde yardımcı olarak içilir
- Soğuk algınlığına iyi gelir
- Öksürüğü alır
- Çeşitli sindirim sistemi problemlerinde kullanılır
- Prostat sorunlarına iyi gelir
- İshale iyi gelir
- Karın ağrısını alır
- Uyku getirir
Funda Çayı Nasıl Hazırlanır?
İyi bir funda çayı hazırlamak için yarım litre kaynamış iyi suyu ateşten alarak 6 çay kaşığı funda kurusu atın. 10-15 dakika kadar demlenmesini bekleyin. Dilerseniz balla tatlandırabilirsiniz. Tavsiye edilen tüketim miktarı günde 1-2 bardaktır. Funda çayını kurutulmuş ya da taze bitkiden hazırlayabilirsiniz. Bitkinin hem çiçekleri hem de yaprakları sağlığa faydalıdır. Kurutulmuş funda kuru, fazla ışık almayan bir yerde hava geçirmez kapta muhafaza edilmelidir.
Fundanın Sağlığa Faydaları
Funda en çok çay formunda tüketilmektedir ancak cilde esnekliğini veren elastin üretimini tetiklediği için kozmetik sektöründe pek çok kremin içinde etken madde olarak kullanılır. Bitkinin özünden elde edilen su iltihap önleyici özelliğe sahiptir. Halk arasında başta idrar yolu enfeksiyonları olmak üzere safra ve böbrek taşı düşürmek için kullanılmaktadır.
Son yıllarda başta Almanya olmak üzere bazı ülkelerde romatizma nedeniyle oluşan ağrıların tedavisinde kullanılmaya başlanmıştır. Bunun başlıca nedeni vücutta biriken ürik asidin daha kolay atılmasını sağlamasıdır. Romatizmal ağrılar için tavsiye edilen kullanım şekli funda çayı ya da funda suyunun romatizma ağrısı bulunan bölgelere direk kompres yapılması şeklindedir.
Orta dereceli uyku bozukluklarının tedavisinde bir sedatif gibi funda çayı içmek tavsiye edilmektedir. Ancak aynı zamanda iyi bir idrar söktürücü olan çayı yatmadan hemen önce içmek çok iyi bir fikir değil.
Funda Çayının Yan Etkileri
Funda çayı tüketimi genel olarak güvenli kabul edilir ve alerjik bir reaksiyona neden olmaz. Ancak diğer bitkilerde olduğu gibi funda çayını (ya da suyunu) tavsiye edilen miktarlarda tüketmeli ve aşırıya kaçmamalısınız. Düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız (tansiyon ilaçları, kan incelticiler, depresyon ilaçları gibi) funda çayı içmeye başlamadan önce doktorunuza danışın.
Kas lifleri üzerinde etkili bir madde olan tanen yönünden zengin funda çayı uzun sürelerde tüketilmemelidir. Örneğin 2 hafta içtikten sonra 2 hafta vücudunuzu dinlendirebilirsiniz. Sürekli olarak tanen almak karaciğer hasarına yol açabilir.
Emzirme, hamilelik öncesi ve hamilelik dönemlerindeki etkileri hakkında bilimsel bir çalışma bulunmadığı için tüketmemek ya da doktor tavsiyesi ile tüketmek daha doğru olacaktır.