Karanfil, Asya ve Güney Amerika’nın tropik bölgelerde yetişen yaprak dökmeyen, aromatik bir ağaç türünün çiçeğidir. Karanfil çiçeği tomurcukları ve kökü baharat olarak yemeklere tat vermek amacıyla dünya genelinde kullanılmaktadır. Çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde de başta Asya ülkeleri olmak üzere pek çok kültürde geleneksel olarak kullanılan karanfilin bu amaçla en çok tüketilen formları çay ve çiçeğin özünden elde edilen yağ şeklindedir.
Güzel kokulu ağaç ve çalılar (Myrtaceae) ailesinden olan karanfilin botanik adı Eugenia caryophyllus’dur.
Tomurcukları ağacın yaprakları mora döndüğünde toplanır.
Karanfilin 600 yılından beri Çin’de tedavi amaçlı olarak kullanıldığı hakkında bilgiler bulunmaktadır.
- Sindirimi düzenler
- Dişeti hastalıklarına karşı kullanılır
- Diş ağrılarını hafifletir
- Şişkinliği alır
- Kusmaya iyi gelir
- Mide bulantısını azaltır
- Güçlü bir antiseptiktir
- Kan dolaşımını hızlandırır
- Sindirim sistemiyle ilgili kanser türlerine karşı koruma sağlar
- Anti bakteriyeldir
Karanfil Çayı Nasıl Hazırlanır?
Kurutulmuş 6-7 diş karanfili havanda iyice toz haline gelinceye kadar dövün. İçeceğiniz bardak kadar suyu kaynattıktan sonra ocağı kapatın ve karanfil tozunu suya atın. Demliğin kapağı kapalı halde 10 dakika demlenmesini bekledikten sonra içebilirsiniz. Çayın güçlü olması için 20 dakika demleyebilirsiniz. Eğer bir seferde daha çok karanfil çayı hazırlayarak depolamak isterseniz buzdolabında 2-3 gün dayanır.
Karanfilin Sağlığa Faydaları
Karanfil en çok antiseptik özelliği ile kullanılmakta. Ağız için doğal gargara suyu hazırlamaktan ellerinizi mikroplardan arındırmaya kadar pek çok hijyen gerektiren durumda karanfille hazırlanmış suyu kullanabilirsiniz. Özellikle sarımsaklı, soğanlı yemeklerden sonra ağzınıza 1-2 diş kuru karanfil atmak ağız kokusunu alacaktır.
Romatizmayla ilgili eklem ağrılarında ya da kas ağrılarında harici olarak karanfil suyu sürebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek şey içmek için hazırladığınız karanfil çayının soğumasını bekleyip bir havluya dökerek eklem ya da ağrıyan kasınızın üstüne koyarak 10-15 dakika bekletmek. Yine aynı şekilde mantar ya da egzama gibi cilt hastalıklarının belirtilerinin hafifletilmesi için soğuk karanfil suyu kompresi uygulayabilirsiniz.
Karanfil yağı da aynı karanfil çayı gibi çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Yağ ile eklem ve kas ağrısı yaşadığınız bölgelere masaj yaparak ağrının hafiflemesini sağlayabilirsiniz. Bir parça pamuk üstüne bir kaç damla karanfil yağı damlatıp ağrıyan dişinizin üzerine koyabilirsiniz. Sivrisinek ısırığının kaşınmasını ve ısırık bölgesinin şişmesini karanfil yağı ile durdurmanız mümkün.
Karanfil yağı ve karanfille hazırlanmış su gibi karanfil kremleri de cilt mantarını geçirmek için etkili kozmetik ürünler arasında yer almaktadır.
Karanfilin Tarihi
Karanfilin anavatanı Endonezya’nın eskiden “Baharat Adaları” olarak bilinen Moluccas adalarıdır. 2000 yıldan beri Asya ülkelerinde kullanılan karanfil M.Ö. 200 yılından itibaren yemeklerden sonra ağız kokusunu almak amacıyla kullanılmaya başlanmış. 4. yüzyılda Arap tüccarlar tarafından Avrupa’ya getirilen karanfil bu kıtada orta çağa kadar fazla yayılmamış. Ancak orta çağda kötü depolanmış gıdaların kokusunu bastırmak için kullanılan karanfil bundan sonra popüler hale gelmiş. Uzun süre sadece Endonezya ve diğer Asya ülkelerinde yetiştirilen karanfil günümüzde en çok Doğu Afrika ülkesi olan Zanzibar’da yetişmektedir. Bunun dışında Batı Hint Adaları, Sri Lanka, Madagaskar, Hindistan ve Brezilya ticari karanfil yetiştiriciliği yapılmaktadır.
Karanfil Nasıl Seçilir Ve Saklanır?
Karanfil, serin, karanlık ve kuru bir yerde ağzı sıkıca kapatılmış cam kap içinde muhafaza edilmelidir. Karanfil dişleri saklı bu şekilde yaklaşık bir yıl boyunca tazeliğini korur. Öğütülmüş karanfil ise cam kavanozda yaklaşık altı ay dayanır. Alternatif olarak, buzdolabında saklayarak raf ömrünü uzatabilirsiniz.
Karanfilin Yan Etkileri
Yemeklere tat vermek amacıyla ara sıra kullanılan karanfilin yan etkisi bulunmamaktadır. Ancak çay olarak daha yüksek oranlarda karanfil tüketiminin yan etkileri konusunda bilimsel bir çalışma olmadığı kesin bir cevap vermek zor. Çocuklar karanfil yağını ağız yoluyla almamalıdır. Diş etleri üzerinde uzun süreli olarak karanfil yağı kullanmak hasara neden olabilir.
Kuru karanfil ağızda hassasiyete ve tahrişe neden olabilir. Ağız yoluyla karanfil yağı kullanımı karaciğer hasarı ve vücutta sıvı dengesizliğine neden olabilir.
Hamile ve emziren kadınların düzenli olarak karanfil çayı ya da yağı kullanması tavsiye edilmez. Bu gibi hassas durumlarda kullanmadan önce doktorunuza danışmalısınız.
Bazı çalışmalar karanfilin kan pıhtılaşmasını yavaşlattığı yönünde sonuçlara sahip olduğundan cerrahi bir müdahale geçirecekseniz öncesinde ve sonrasında kullanmamalısınız. Planlanmış bir ameliyatınız varsa operasyon gününden 2 hafta önce karanfil kullanımını durdurun.
Karanfil yağının aşırı miktarlaarda ağız yoluyla alımı zehirlenmeye yol açabilir.