Avrupa ve Asya’nın bazı bölgelerinde doğal olarak yetişen meyan yıl boyu bulunabilir ve bitkinin boyu 1-2 metre uzunluğa kadar ulaşabilir. Bitkinin kökü toprak altında oldukça derine iner ve bitkiden elde edilen geleneksel ilaçlar bu kök kullanılarak hazırlanır.
Hem batı hem de doğu kültüründe, şifalı bitkiler kategorisinde kendine yer edinen meyan kökü çoğunlukla karaciğer hastalıkları, soğuk algınlığı gibi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır.
Yatıştırıcı ve balgam sökücü özelliği olan bitki hakkında bilimsel araştırma sayısı sınırlıdır ancak halk arasında yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Mide ülserine iyi gelir
- Karaciğer iltihaplanması tedavisinde kullanılır
- İshale iyi gelir
- Susuzluğu giderir
- Boğaz ağrısını geçirir
- Öksürüğü alır
- Gribe iyi gelir
- Hazımsızlığı giderir
- Kilo kaybını hızlandırır
- Ağız içi yaraların (aft) tedavisinde kullanılır
- Merhemi harici olarak egzama tedavisinde kullanılır
Meyan Kökü Çayı Nasıl Hazırlanır?
Meyan kökünü bütün olarak veya küçük parçalar halinde aktarlarda bulabilirsiniz. Eğer kök olarak satın aldıysanız çayını hazırlayabilmek için rende veya bıçakla küçük parçalara ayırmanız gerekir. Genellikle verilen ölçü 1 büyük fincan çay için 1 çay kaşığı dolusu meyan köküdür ancak çayın daha kuvvetli olmasını isterseniz veya sadece 1 bardak içmeyi düşünüyorsanız 1,5 – 2 kaşık meyan kökü kullanabilirsiniz.
1 bardaklık suyu kaynattıktan sonra ocağı kapatın ve demliğe 1 çay kaşığı meyan kökü atıp 5-10 dakika demleyin. Çayınıza farklı bir tat vermek için tarçın veya nane, acı geldiyse 1 çay kaşığı bal ekleyebilirsiniz.
Meyan Kökünün Sağlığa Faydaları
Mide Ülseri: Meyan kökü kullanılarak hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan araştırmalar, bitkinin ülser yaraları üzerinde olumlu etkilerini ortaya koyuyor. Bu araştırmalardan birinde çeşitli kademelerde mide ülseri bulunan 100 hastaya (bu hastaların 86’sı ilaç tedavisine yanıt vermemiş) 6 hafta boyunca meyan kökü özü verilmiş. Sonuç olarak 22 hastanın ülseri tamamen geçerken araştırmaya katılanları %90’nında iyileşme gözlemlenmiş.
Aftlar: Meyan köküyle hazırlanmış suyla düzenli olarak gargara yapmak ağız içinde bulunan yaraların tedavisine yardımcı oluyor.
Egzama: Jel formundaki meyan kökünün egzamalı bölgelere sürüldüğünde kaşıntıyı ve kızarıklığı aldığı yönünde araştırma sonuçları bulunuyor.
Soğuk Algınlığı: Meyan kökü çayı soğuk algınlığı gibi üst solunum yolunda meydana gelen enfeksiyonlar ve öksürük tedavisinde geleneksel olarak kullanılmaktadır.
Kilo Kaybı: Meyan kökünün kilo verme üzerindeki etkisi hakkında yapılan çalışmaların sayısı oldukça az olmasına karşın zayıflamak isteyenlerin bu bitkiden yararlandığı biliniyor. Meyan kökü ve zayıflama arasındaki bağlantı hakkında yapılan bir araştırmada meyan kökünün “aldosteron” hormonunu baskılayarak vücudun yağ kitlesini azalttığı ancak vücudun normalden daha fazla su tutmasına neden olduğu sonucu elde edilmiş.
Meyan Kökünün Yan Etkileri
Meyan kökü diğer tüm şifalı bitkiler gibi kontrollü tüketilmelidir çünkü bazı yan etkilere yol açabilir. Uzmanlar bu tip bitki çaylarının bir doktora danışmadan 1 haftadan uzun sürelerde tüketilmesini önermiyor. Meyan kökünün içinde bulunan bileşenlerden olan “glycyrrhizin”nin aşırı tüketimi baş ağrısı, uykusuzluk, yüksek tansiyon hatta kalp krizine varan ciddi rahatsızlıklara yol açabilir. Aynı madde vücudun fazla su tutmasına ve çeşitli bölgelerde şişliklere neden olabilir.
Kalp hastalığı, şeker hastalığı, hipertansiyon, böbrek ve karaciğer hastalıkları, potasyum eksikliği, rahim, meme, prostat gibi hormonları ilgilendiren kanser gibi hastalıkları olanların meyan kökü ürünleri kullanmaları önerilmemektedir. Emzirme ve hamilelikte meyan kökü çayı, özü, suyu ve tableti kullanılması tavsiye edilmez.
Sağlıklı kişiler günde 1-3 bardak (her bardak için 1-5 gr) meyan kökü çayı içebilir. Ancak az miktarda meyan kökünün de ellerde ve kollarda uyuşma hissi, kas ağrısı gibi yan etkileri olabileceğinden beklenmeyen bir etki gördüğünüzde mutlaka doktorunuza danışın.