Yorgunluk, mevsimsel olarak ya da yoğun iş temposu, stres, yetersiz beslenme veya uykusuzluk nedeniyle hepimizi zaman zaman etkileyebilir. Ayrıca anemi, depresyon ve troid hastalığı gibi bazı hastalıkların belirtisi olarak da ortaya çıkabilir. Kronik yorgunluk için bir doktora giderek altında yatan neden ve doğru tedavi yöntemleri hakkında bilgi alabilirsiniz.
Dönemsel yorgunluk içinse, enerji verdiği bilinen bazı bitki çaylarından faydalanabilirsiniz. Örneğin yeşil çay, ginseng, zencefil ve mate çayı gibi bazı çaylar canlılık vererek konsantrasyonu arttırmaya yardımcı olabilir.
Ancak enerji veren ve yorgunluğa iyi gelen çayların bir kısmı kafein içerdiğinden dikkatli tüketilmelidir çünkü uzun süreli kullanımı tansiyona ve uykusuzluğa yol açabilir.
Yorgunluk İçin Bitkisel Çaylar
Siyah Çay: Camellia sinensis bitkisinden üretilen siyah çay, en çok kafein içeren çaylar arasında yer almaktadır ve bu özelliği ile yorgunluğunuza geçici bir çözüm olabilir.
240 ml demlenmiş siyah çayda (2 büyük kupa kadar) yaklaşık 70mg kafein bulunur. Siyah çay, üretilirken bitkinin yaprakları tam fermente edildiği için, aynı bitkiden üretilen yeşil çaya oranla daha fazla kafein içermektedir.
Kafeinden dolayı, gebelik ve emzirme dönemindeki kadınlara önerilmeyen siyah çay gece saatlerinde içilirse uyku kaçırabilir.
Yeşil Çay: Siyah çayla aynı bitkinin, camellia sinensis’in yapraklarından üretilen yeşil çayda kafeinli çaylar arasındadır. 240ml yeşil çay 24-40 mg kafein içermektedir. Yeşil çayın üretimi sırasında yapraklar daha az işlendiği için siyah çaya göre daha sağlıklı bir alternatifidir. Kafein tüketmenin sakıncalı olduğu gebelik ve emzirme dönemlerinde yeşil çay içilmesi önerilmez. Ayrıca düzenli ilaç kullanıyorsanız yeşil çaya başlamadan önce olası etkileşimler hakkında doktorunuzdan bilgi almalısınız.
Biberiye: Akdeniz’e özgü bir bitki olan biberiye (Rosemarinus officinalis) yine Akdeniz mutfağında oldukça sık kullanılmaktadır. Sağlık alanındaki geleneksel kullanım şekilleri ise; sinirleri sakinleştirmek, kan dolaşımını arttırmak ve hafif depresyon tedavisidir. Biberiye çayı, uykusuzluk ve yorgunluğa neden olabilen sindirim sistemi sorunlarını rahatlatmak için kullanılabilir. Bitkiden elde edilen yağ, harici olarak kas ağrılarını ve gerginliği almak için masaj yağı olarak kullanılır. Saf biberiye yağının ağız yoluyla alınması emziren veya hamile kadınlara önerilmemektedir. Ayrıca şeker hastalığı, kan pıhtılaşması, hipertansiyon ilacı alanların ve ülseri bulunanların biberiye çayı tüketmesi tavsiye edilmemektedir.
Ginseng: Doğu Sibirya’ya özgü bir çalı olan Sibirya ginsengi (Eleutherococcus senticosus) strese bağlı yorgunluk için önerilen bitkiler arasında yer alıyor. Ayrıca bir diğer ginseng türü olan “panax ginseng”in ise enerjiyi yükselterek ruhsal ve fiziksel güç sağladığı söyleniyor. Ancak ginseng bitkisi kanamayı arttırdığı için düzenli olarak aspirin kullananlara veya kan inceltici ilaç alanlara önerilmiyor.
Yerba Mate: Güney Amerika kıtasında, bir kaç ülkede geleneksel olarak içilen yerba mate çayı kafein benzeri uyarıcı bir madde içermektedir. Ülkemizde zayıflamaya yardımcı bitkisel ürünler içerisinde sıkça kullanılan yerba mate aynı zamanda amino asitler, vitaminler ve mineraller bakımından oldukça zengindir. Metabolizmayı hızlandıran yerba mate gün içinde ihtiyaç duyduğunuz enerjiyi sağlayabilir ancak uyku kaçırabileceği ve çarpıntı yapabileceği için kontrollü tüketilmelidir.