Önce şunu söyleyeyim; “sadece çay içerek zayıflamak” diye bir şey pek mümkün değil. Farklı markalarla satılan bitkisel zayıflama çayları, esasında “zayıflamaya yardımcı çay”dır. Birbirine yakın içeriklere sahip, çeşitli bitkilerle hazırlanan bu zayıflama çaylarının ana hedefleri; metabolizmayı hızlandırarak gün boyu yakılan kalori miktarını arttırmak, vücuttan fazla suyu atmak, tuvalete çıkmayı kolaylaştırmak ve tokluk hissini uzatmaktır.
Yani, bitkisel zayıflama çayları ile diyetinize destek olabilirsiniz, ancak sadece çay içerek kilo veremezsiniz. Kilo verebilmek için yapmanız gereken, gıdalardan ve içeceklerden aldığınız kaloriyi, yaktığınız kaloriden az tutmaktır.
Eğer bu dengeyi koruyabilirseniz, bir süre sonra vücudunuz kalori (enerji) ihtiyacını karşılayabilmek için yağ yakmaya başlayacaktır.
Zayıflama Çaylarında Kullanılan Bazı Bitkiler
Zayıflama çayı satışı yapılan sitelerde genellikle satılan ürünün hangi bitkileri içerdiği yazıyor. Bazı markaların içerikleri bir miktar farklılık gösterse de, form çayı olarak satılan çayların büyük oranda aynı içerikleri olduğunu görebilirsiniz.
Kekik, mate, sarımsak, yeşil çay, sinirli ot, barut ağacı kabuğu, limon, funda ve biberiye zayıflama çayı harmanların da en çok kullanılan bitkiler arasındadır.
Aşağıda, zayıflama çaylarında (form çayları) kullanılan bazı bitkiler ve hangi durumlarda kullanıldıkları ile ilgili bilgiler bulabilirsiniz.
Sinirli Ot
Sinirli otun zayıflamaya yardımcı olan en önemli özelliği iştahı azaltmasıdır. Dışkıyı yumuşatıcı laksatif etkisi ile hazımsızlığa ve kabızlığa iyi gelir. Bu bitkinin zayıflamaya etkisi üzerine yapılan bazı araştırmalarda, yağ yakılmasına yardımcı olduğu sonucu elde edilse de yağ yakmaya etkisi konusunda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Sinirli ot geleneksel olarak, sindirim sorunları, safra kesesi hastalıkları, romaroid artrit, ülser ve idrar yolu enfeksiyonlarında kullanılır. Kabızlığı giderici etkisi hemoroid tedavisine yardımcı, doğal bir ürün olarak kullanılmasını sağlamaktadır. Besin lifi bakımından zengin olması nedeniyle tokluk hissini uzatır.
Yan Etkileri: Sinirli ot, diğer bitkisel ürünler gibi kontrollü olarak tüketilmelidir. Aşırı tüketimi bazı yan etkilere yol açabilir. Uzun süre tüketildiğinde bağırsak tembelliğine yol açabilir. Bağırsak sorunları bulunanlar, şeker hastaları ve alerjisi bulunanlar sinirli ot tüketmeden önce doktora danışmalıdır.
Sarımsak
Sarımsağın kalp ve damar sağlığına faydalarını, antibiyotik etkisini, vitamin ve mineral bakımından ne kadar zengin olduğunu artık hepimiz biliyoruz. Sarımsağın zayıflamaya etkisi ise; kan şekerini dengelemesinden ve dolayısıyla açlık krizlerini önlemesinden ileri geliyor. Kandaki şeker dalgalanmaları (düşmesi veya çıkması) kontrol altına alındığında, yemek yedikten 1-2 saat sonra tekrar aç hissetmenin, tatlı krizlerinin ve öğünler arasında yaşanan açlığın önü bir miktar kesilmiş oluyor. Ancak bu alanda yapılan çalışmaların sayısı şu anda yetersiz kabul ediliyor ve sarımsağın zayıflatıcı etkisi hakkında daha net bilgiler için, insanlar üzerinde yapılmış araştırmalara ihtiyaç var.
Yan Etkileri: Sarımsak gıdalar yoluyla alındığında genel olarak güvenli kabul ediliyor. Ancak fazla sarımsak tüketmek, şişkinlik ve çeşitli mide sorunlarına neden olabilir. Ayrıca sarımsağın kan inceltici etkisi nedeniyle, kan inceltici ilaç kullananların sarımsağı doktorlarına danışarak tüketmeleri önerilir.
Yeşil Çay
Yeşil çayın, zayıflama çayı karışımlarında sık kullanılmasının 2 ana nedeni var. Birincisi yağ yakımına yardımcı olması ve ikincisi metabolizmayı hızlandırarak gün içinde yakılan kalori miktarını arttırmasıdır. Tabi, her iki faydasını da abartmamak lazım. Örneğin, 1 gün boyunca 3-4 bardak yeşil çay içmek o gün içinde, dinlenir halde harcadığınız kalori miktarını ortalama 100 kalori arttırır. Bu da yaklaşık 1.5 dilim ekmeğe eşittir. Yeşil çayın bir diğer özelliği ise, karbonhidratların vücut tarafından daha yavaş sindirilmesini sağlayarak egzersiz sırasında ihtiyaç duyulan enerjiyi vücutta tutmasıdır. Böylece daha uzun süre egzersiz yaparak daha fazla kalori yakabilirsiniz.
Yan Etkileri: Günde 3-4 bardak yeşil çay güvenli kabul ediliyor ancak 5 bardak ve üstünün bazı yan etkileri olabilir. Yeşil çayın kafein içeriği, kahve kadar olmasa da tansiyonu yükseltebilir, strese, kaygıya ve uykusuzluğa neden olabilir. Fazla yeşil çay ishale, karaciğerin zorlanmasına, kemiklerin zayıflamasına yol açabilir. Düzenli olarak ilaç kullanıyorsanız, kullandığınız ilacın yeşil çayla etkileşime geçip geçmediği konusunda doktorunuzdan bilgi alabilirsiniz.
Mate
Antioksidanlar, vitamin ve mineraller bakımından oldukça zengin olan mate yaprağının çayı, aynı yeşil çay gibi metabolizmayı hızlandırarak gün içinde yaktığınız kaloriyi arttırır. Sindirimi yavaşlatarak tokluk hissini uzatan mate, kahveye göre daha sağlıklı bir alternatif olarak içilebilir. Enerji verir ve egzersiz süresini uzatmanıza yardımcı olur. Diğer faydaları; kötü kolesterolü düşürmesi, damar tıkanıklığı riskini düşürmesi, baş ağrısı ve diğer ağrıların hafifletilmesine yardımcı olmasıdır.
Yan Etkileri: Ara sıra içilen ya da günde 1 bardak içtiğiniz mate çayının bir yan etkisi olmaz. Ancak günde 4 bardaktan fazla mate çayı içmek uyku düzeninizi bozabilir, tansiyonu yükseltebilir, stresi ve kaygıyı arttırabilir. Kafein içerdiği için tansiyon ve kalp hastaları tarafından kullanılmamalıdır. Bazı araştırmalar uzun yıllar boyu fazla miktarda mate çayı içmenin bazı kanser türlerine yakalanma riskini arttırdığını ortaya koymaktadır.
Kiraz Sapı
Ülkemizde de , diyet yapanlar arasında oldukça popüler olan kiraz sapı çayının, yağların metabolize edilmesine yardımcı olarak, yağ yakımını hızlandırdığına dair bazı araştırmalar mevcut. Ancak bu araştırmaların sayısı henüz yeterli değil. Bilinen ve kabul gören faydaları ise kan dolaşımını düzenlemesi, kalbi ve damarları koruması. Ayrıca idrar söktürücü özelliği bulunan çay fazla suyun vücuttan atılmasına yardımcı olur.
Yan Etkileri: Kiraz sapı çayı fazla içildiğinde vücudun susuz kalmasına neden olabilir. Düşük tansiyonu olanlara önerilmez ve ishalken içilmemelidir.
Zayıflamaya Yardımcı Diğer Çaylar
Biberiye
Biberiye çayı geleneksel olarak kilo vermeye yardımcı çaylar arasında kabul edilir. Kan dolaşımını hızlandırarak konsantrasyonu yükseltir ve metabolizmayı hızlandırır. Özellikle hafızayı geliştirdiği söylenmektedir. Yüksek tansiyonunuz ve uykusuzluk sorununuz varsa düzenli olarak biberiye çayı içmeye başlamadan önce doktorunuza danışın.
Limon
Limon kabuğuyla hazırlayabileceğiniz limon çayı kabızlık gibi sindirim sorunlarına iyi gelir. Yüksek oranda C vitamini içeren çayın antioksidan etkisi vardır ve enerji verir. Demir, bakır, magnezyum, kalsiyum bakımından zengindir. Mide yanması, safra şikayeti ve böbrek sorunları bulunanlara önerilmez.
Maydanoz
Maydanoz çayı metabolizmayı hızlandırmaz ve yağ yakılmasını sağlamaz ancak fazla suyun vücuttan atılmasına yardımcı olarak diyetinize 1-2 kilo önde başlamanıza yardımcı olabilir. Aşırı miktarda maydanoz çayı içmek gereğinden fazla su kaybına yol açabilir.
Uyarılar, Önlemler
Zayıflama çayları veya diğer adıyla “form çayları” yukarıda da belirttiğim gibi sadece kilo vermenize yardımcı olacak “destek” ürünleridir. Eğer siz aldığınız kaloriyi azaltmazsanız, düzenli egzersizle yaktığınız kalori miktarını arttırmazsanız “çay içerek kilo vermek” mümkün değildir. Bu çaylardan ekstra kalori yakma desteği, yağ yakmayı hızlandırma desteği, ödemin vücuttan atılması desteği, sindirim desteği, vitamin ve mineral desteği alabilirsiniz. Ancak zayıflamak için bu tip çaylardan mucize beklemeyin derim.
Tansiyon, kalp ve damar hastalığı bulunanlar ve herhangi bir sağlık koşulu nedeniyle düzenli ilaç kullananlar sadece zayıflama çayı içmeye başlamadan önce değil diğer tüm bitkisel ürünleri kullanmaya başlamadan önce olası yan etkiler hakkında doktorlarından bilgi almalıdır. Çünkü bitkilerin de aynı ilaçlar gibi bazı yan etkileri bulunmaktadır. Bunun dışında aldığınız ilaçların etkisini istenmeyen boyutlarda arttırıp azaltabilirler. Gebelik ve hamilelik gibi hassas dönemlerde zayıflama çayı tüketilmesi önerilmez. Bu dönemlerde en güvenli yol bir uzmandan bilgi almaktır. Zayıflama çaylarının zararları yazısında konuyla ilgili olarak daha detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Bu yazı içerisinde olabildiğince yer vermeye çalıştım ancak, yazı çok uzayacağı için zayıflamaya yardımcı diğer bitki çayları ile ilgili bilgileri bitkisel zayıflama çayları yazısında bulabilirsiniz.