Isırgan otu yaprakları üzerinde bulunan ince tüyler cildi tahriş eden kimyasal maddeler içerir ve bu kimyasallar yaprak cilt ile temas ettiğinde salgılanır. Bu nedenle taze ısırgan otu yapraklarına ya da sapına dokunmak oldukça acı vericidir. Ancak bitki yüzyıllardır sağlığa faydaları nedeniyle pek çok kültürde kullanılmaktadır.
Avrupa’da geleneksel olarak vücuttan fazla suyun atılması amacıyla idrar söktürücü ve organları temizlemek için detoks amacıyla kullanılır.
Bilimsel adı Urtica dioica olan bitki günümüzde batı tıbbında pek çok ilaç içerisinde ticari olarak kullanılmaktadır.
Avrupa, Kuzey Amerika, Asya’nın soğuk bölgeleri ve Kanada’nın bazı bölgelerinde doğal olarak yetişen bitki 1 metre uzunluğa erişebilir. Koyu yeşil yaprakları tırtıklıdır.
Yıl boyu yetişebilir ve Haziran ayından Eylül ayına kadar çiçek açar.
- İdrar söktürücüdür
- Yüksek miktarda demir içerir
- Anemi tedavisinde yardımcı olarak kullanılır
- Sindirim sistemini ve diğer organları temizler
- Artrit semptomlarını hafifletir
- İdrar yolu enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılır
- Karaciğeri temizler
- Böbrekleri temizler
- Öksürüğe iyi gelir
- Bağışıklık sistemini güçlendirir
- Soğuk algınlığına iyi gelir
- Saman nezlesinin tedavisinde kullanılır
- Sindirimi düzenler
Isırgan Otu Çayı Nasıl Hazırlanır?
Isırgan otu çayı hazırlamak için onlarca farklı tarif bulabilirsiniz ancak bunlar arasında en kolayı bir bardak çay için 1 çay kaşığı kurutulmuş ısırgan otunu kaynamış suya atarak 10 dakika demlenmesini beklemektir. Demlenmesi bitkinin içinde bulunan ve sağlığa faydalı bileşenler suya geçmesini ve cildi tahriş eden kimyasalların etkinliğini kaybetmesini sağlar. O yüzden en az 10 dakika demleyin. Eğer çayı iyice demlenmeden içerseniz mideniz biraz ağrıyabilir ve içerken boğazınızda kaşıntı hissedebilirsiniz.
Isırgan Otunun Sağlığa Faydaları
Isırgan otu sadece çay olarak tüketilmiyor. Örneğin taze ısırgan otu yapraklarını vücutta eklem ya da kas ağrısı yaşadığınız bir bölgenin üzerine koyarsanız orijinal ağrının hafiflediğini görebilirsiniz. Isırgan otu çayında olduğu gibi bitkiyle hazırlanan ve ağız yoluyla alınan kapsüllerin saman nezlesi belirtileri olan hapşırık ve öksürüğe iyi geldiği biliniyor. Isırgan otu kökünden üretilen yağın bağışıklık sistemini güçlendirme ve kırmızı kan hücresi üretimini teşvik etme üzerine olumlu etkileri hakkında bazı bilimsel araştırmalar bulunuyor.
Sadece laboratuvar hayvanları üzerinde gerçekleştirilmiş olan bazı araştırmalar ısırgan otunun yüksek tansiyonu düşürdüğü yönünde sonuçlara sahip. Ancak henüz insanlara böyle bir etki yapıp yapmadığı konusunda bir bilgi yok.
Kurutulmuş yaprak, yaprak ekstresi, kapsül, tablet, kurutulmuş kök, yağ ve çay olarak kullanılabilen ısırgan otu egzama ve hemoroit tedavisine yardımcı olarak da kullanılmaktadır. Cilt üzerinde kullanım şekli bitkiden üretilmiş yağ veya kremlerin direk olarak sürülmesi şeklinde. Isırgan otunun kökü ve yaprakları farklı farmakolojik etkilere sahip olduğu için satın almadan önce sizin rahatsızlığınıza bitkinin hangi bölümünün iyi gelebileceğini belirlemelisiniz.
Isırgan otu suyu halk arasın saç uzamasını teşvik etmek ve saçların doğal parlaklığına kavuşması için yardımcı bir ürün olarak kullanılır. Ancak bu etkisi konusunda herhangi bir araştırma bulunmamaktadır. Ayrıca bitki Avrupa ve Amerika’da geleneksel olarak kansere karşı korunma, şeker hastalığı tedavisi, romatizma belirtilerini hafifletme ve yaşlanmanın etkilerini azaltmak için kullanılmaktadır.
Isırgan Otunun Tarihi
Bitkinin ilk olarak hangi tarihlerde tedavi amaçlı kullanılmaya başlandığı konusunda kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte Orta Çağlarda Avrupa kıtasında farklı kullanım formlarının saç dökülmesinden, romatizma tedavisine kadar çeşitli sorunlar için kullanıldığı biliniyor. Isırgan otu tarihte aynı günümüzde olduğu gibi başta çay olmak üzere, yağ, krem ya da taze yapraklarla ağrıları dindirmek için kompres olarak kullanılmış.
Isırgan Otu Çayının Yan Etkileri
Isırgan otu vücudu güçlendirmek, temizlemek ve korumak gibi etkili özelliklere sahip olsa da diğer tüm şifalı bitkilerde olduğu gibi bilinçli olarak tüketilmelidir. Bazı otlar vücuttaki olumsuzlukları tetikleyebilir bu nedenle bir doktor gözetiminde kullanılması tavsiye edilir.
Doktorunuzun tavsiye ettiği oranlarda kullanmak genellikle güvenlidir ve herhangi bir yan etkiye neden olmaz. Ancak mide ağrısı, terleme, ishal, ciltte döküntü (özellikle krem ya da yağ şeklinde cilde direk uygulandığında), alerji gibi yan etkiler sayısı az olmakla birlikte bazı hastalarda gözlemlenmiştir. Isırgan otu yaprakları açık bir yara üstünde kesinlikle kullanılmamalıdır. Adet döngüsünü değiştirebileceğinden hamile kalmak isteyen kadınların kullanması tavsiye edilmez. Emzirme ve hamilelik dönemindeki etkileri bilinmediği için kullanılmamalıdır.
Kan şekeri seviyesinde sorun bulunanların ısırgan otunu doktora danışmadan kullanmaması gerekir. Çünkü bitki kan şekerini düşürebilir ya da yükseltebilir. İdrar söktürücü olan ısırgan otu çayı böbrek ve mesane sorunu olanlarda doktora danışılmadan tüketilmemelidir.
Isırgan otu çayı kan sulandırıcı ilaçlarla etkileşime geçebilir ve kanın pıhtılaşmasını etkileyebilir. Aspirin dahil olmak üzere kan inceltici özelliği bulunan ilaçlarla birlikte tüketilmemelidir.
Yüksek tansiyon ilaçlarının etkisini arttırabileceğinden bu ilaçlarla birlikte tüketilmesi sakıncalıdır. Ayrıca fazla suyu atmak için ilaç kullanıyorsanız ısırgan otu çayı içmeniz dehidratasyon riskini arttırabilir.
Lityum kullanıyorsanız ısırgan otu çayı ilacın vücuttaki etkisini azaltabilir.